Farbarowicz Icek Boruch

  1. Strona główna
  2. /
  3. My z Łomży [E...
  4. /
  5. Farbarowicz Icek Boruch

Icek Boruch Farbarowicz (1897-1939), pseudonim literacki Urke Nachalnik (ur. w czerwcu 1897 r. w Wiźnie, zm. 11 listopada 1939 r.  w Otwocku) – przedwojenny autor kryminałów.  Pochodził z rodziny żydowskiej. Był synem młynarza. Rodzice chcieli, aby został rabinem. W 1910 r.  był uczniem jesziwetu w Łomży, od 1911 do 1913 r.  – jesziwetu w Bychowie nad Dnieprem.

Icek Farbarowicz przez większą część swojego życia był znanym przestępcą. W złodziejskiej kompanii Cwajnosa nadano mu pseudonim Nachalnik. Imię Urke nadał sobie sam, przekonany, że oznacza ono wybitnego złodzieja. Wielokrotne pobyty w zakładach karnych naprostowały mu jednak kręgosłup. W celi pilnie czytał dzieła wybitnych pisarzy, uczył się języka polskiego. Piętnaście lat za kratami to wystarczająco długi okres, aby przetrząsnąć dokumentnie więzienną bibliotekę.Życie literackie Icka Farbarowicza rozpoczęło się w więzieniu. Pierwsze wiersze opublikował w „Głosie Więźnia” –  periodyku dzisiejszego aresztu śledczego przy Rakowieckiej w Warszawie. W  1920 r. wysłał do Wydawnictwa Rój, prowadzonego przez Melchiora Wańkowicza, maszynopis swojej grafomańskiej powieści pt. „Miłość przestępcy”. Wańkowicz nie był zachwycony dziełem, namówił jednak Nachalnika do napisania autobiografii. W roku 1930 ukazała się jego książka pt. „Życiorys własny przestępcy”, która jednak nie zyskała   rozgłosu. Urke Nachalnik pisywał też krótkie opowiadania w jidisz, publikowane w żydowskich gazetach w Stanach Zjednoczonych. Po wyjściu z więzienia w wieku 35 lat Urke Nachalnik postanowił związać się na stałe z literaturą. Kontakty z wydawcami w Ameryce pozwalały mu ciągle na publikowanie opowiadań w jidisz, a otrzymywane honoraria – na godziwe życie i wyjście z dołka. W 1934 r. ukazała się druga część jego autobiografii pt. „Żywe grobowce”. Także tym razem nie był to hit wydawniczy, choć książka sprzedawała się dobrze, a nazwisko Urke Nachalnika stało się sławne. Kolejne powieści Nachalnika – „Rozpruwacze” i „W matni” – ukazały się w 1937 r. Odtąd jego kariera literacka nabrała tempa. W 1939 r. została przerwana przez wybuch II wojny światowej. W 1932 r.  Urke Nachalnik ożenił się z Sarą, pielęgniarką z żydowskiego szpitala w Wilnie. Małżonkowie przeprowadzili się do Otwocka. Zamieszkali przy ul. Matejki 1. Tutaj w 1933 r. przyszedł na świat ich syn Szmul. W 1937 r. Farbarowiczowie przeprowadzili się do pensjonatu Radonińskich przy ul. Warszawskiej 37, sąsiadującego z otwocką synagogą Goldbergów. Tutaj zastał  ich wybuch II wojny światowej. W październiku 1939 Urke Nachalnik i jego sąsiad Gerszon Radoniński wynieśli z płonącej synagogi po 2 zwoje Tory i zakopali je w śródborowskim lesie. Doniesiono na nich i wkrótce potem zostali ujęci przez Niemców. Do tej dwójki komendant otwockiego gestapo Walter Schlicht dokooptował szwagra Calela Perechodnika – Wolfa Nusfelda, na którego także doniesiono, że zakopywał skrzynki z dynamitem. Całą trojkę 11 listopada 1939 r. wyprowadzono do lasu w Śródborowie, kazano wykopać groby i rozstrzelano. Rodzinom straconych pozwolono ekshumować zwłoki i pochować, prawdopodobnie na kirkucie w Anielinie. Był to jedyny taki przypadek podczas okupacji niemieckiej w Otwocku. Do dziś jednak nie ustalono, gdzie spoczął Urke Nachalnik. Nieznane są dalsze losy jego żony Sary i ich syna Szmula. Podobno widziano ich w Getcie Warszawskim… W Bibliotece Narodowej w Warszawie ocalały trzy dzieła Urke Nachalnika: Menshen on a morgen (jidisz; tyt. pol. Ludzie bez jutra), Wydawnictwo Herkules, Warszawa 1938; Życiorys własny przestępcy, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1989 oraz Żywe grobowce, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1990. Biografia Urke Nachalnika została opracowana także przez telewizję Discovery Historia w krótkim filmie dokumentalnym