Suchodolski Witold

Suchodolski Witold (1887-1967) – współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, pierwszy prezes Oddziału Warszawskiego TPZŁ. Urodził się 29 stycznia 1887 r. w Jeziorku pod Łomżą. Ojciec Jan – powstaniec 1863 r., gorzelany w gorzelni jeziorkowskiej; matka Józefa prowadziła w Łomży sklep kolonialny. Zmarła, gdy Witold miał 4 lata.  W 1897 r. 10-letni Witold rozpoczął naukę w rosyjskim gimnazjum filologicznym w Łomży. Od klasy IV – członek zakonspirowanej patriotycznej organizacji samokształceniowej, a od klasy VII – tajnej ogólnokrajowej organizacji ZET.  Po roku wstąpił do Związku Młodzieży Socjalistycznej. W 1905 r., w przededniu swojej matury został przewodniczącym 3-osobowego Komitetu Strajkowego w Łomży. Dwukrotnie aresztowany przez żandarmerię. Po trzecim areszcie zesłany na Syberię, 600 km od Tobolska. Uciekł stamtąd do Odessy, następnie – do Krakowa, gdzie znajduje spotyka się z łomżyńskimi strajkowiczami, studiującymi już na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1907 r. zdaje tam z wyróżnieniem egzamin maturalny. Został studentem Wydziału Filozoficznego UJ, kierunek: historia. Wstąpił do stowarzyszenia „Spójnia”. Ukazują się jego pierwsze artykuły m.in. w „Głosie Młodzieży Socjalistycznej”. Ciężka choroba nie pozwala na kontynuowanie nauki, wyjechał na leczenie do Zakopanego. Potem, żeby zdobyć środki na utrzymanie zatrzymał się w Warszawie, na posadzie guwernera. Wyjechał do Szwajcarii. W 1912 roku powrócił na Uniwersytet Jagielloński, na wydział prawa. Tym razem wybuch wojny uniemożliwił mu dokończenie studiów. Przez kilka lat internowany w Rosji, wraca do Polski dopiero po wybuchu rewolucji październikowej i podejmuje pracę w Archiwum Skarbowym w warszawie. Został ekspertem ds. archiwalnych delegacji polskiej do prac rewindykacyjnych w 1921 r.  Kontynuował te prace Moskwie i Leningradzie przez 9 lat. Został zastępcą prezesa Delegaci Polskiej i kierownika ekspozytury w Leningradzie. Zakończył tę prace z opinią doskonałego znawcy naszej przeszłości kulturalnej i wybitnego specjalisty w zakresie archiwów państwowych i historycznych zbiorów prywatnych. Powołany został na stanowisko dyrektora departamentu nauki w Ministerstwie Oświaty, a w 1932 r. został naczelnym dyrektorem archiwów państwowych. Po upadku Powstania Warszawskiego wraz z prof. Antoniewiczem i prof. Lorentzem prowadził rozmowy w Krakowie z rządem Generalnego Gubernatorstwa w sprawie uzyskania zgody na akcje ratowniczą  archiwów państwowych.  W 1945 r. został dyrektorem Naczelnej Dyrekcji Archiwów państwowych. W 1949 r. odsunięty od pracy archiwalnej w stan spoczynku. Podjął się tłumaczenia wielkiego radzieckiego podręcznika archiwistyki.  W 1953 r. został zatrudniony w Instytucie Badań Literackich AN na stanowisku kierownika pracowni bibliograficznej. Tu w 1954 r. uzyskał stopień docenta. Pięć lat później uczestniczył w powołaniu do życia Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej i został pierwszym prezesem oddziału warszawskiego TPZŁ.  Odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski IV klasy, Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi. Autor wielu prac naukowych poświęconych m.in. archiwistyce. Zmarł na zawał serca 9 lutego 1967 r. Spoczął na warszawskich Powązkach.