Rościszewski Antoni Michał

  1. Strona główna
  2. /
  3. My z Łomży [R...
  4. /
  5. Rościszewski Antoni Michał

Rościszewski Antoni Michał (1920 – 1945). Urodził się 26 września 1920 roku w Warszawie. Jego rodzice, Jan Rościszewski i Maria ze Skłodowskich, byli właścicielami majątku Czernie na wschodnim Mazowszu. Uczył się w Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży. Maturę otrzymał w 1938 roku i jesienią wstąpił do Szkoły Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Jak wszyscy podchorążowie, w 1939 roku otrzymał przydział do jednostki bojowej. Został skierowany do Modlina. Po kapitulacji twierdzy uniknął niewoli i przedostał się do okupowanej Warszawy. Już w końcu 1939 roku przystąpił do konspiracji. Od 1940 roku był w ZWZ w „Madaskarze”, a później w „Garłuchu”, przyjmując pseudonim „Grot”. W listopadzie 1941 roku Antoni Rościszewski zawarł związek małżeński z koleżanką z łomżyńskiego liceum (była absolwentką Gimnazjum im. Marii Konopnickiej) Haliną Uścińską, która w „Garłuchu” była łączniczką. Zamieszkali przy ul. Olesińskiej 5 na warszawskim Mokotowie. W styczniu urodził im się syn – Jacek. Por. Rościszewski był w „Garłuchu” oficerem informacji i broni. Pełnił też funkcję adiutanta dowódcy pułku. W jego mieszkaniu odbywały się spotkania dowództwa. Wyjeżdżał na odbiory zrzutów alianckich na podwarszawskie zrzutowiska, aby następnie bezpiecznie przetransportować zrzutków i materiały do miejsc konspiracyjnych. Był doskonale zorientowany w przygotowaniach do Powstania i jego ewentualnym przebiegu. Dlatego 31 lipca 1944 roku, nie zdradzając godziny „W”, powiedział żonie: „Walki w mieście będą straszne, musisz natychmiast z dzieckiem wyjechać”. Kiedy ta odmawiała, poprosił o pomoc ojca Haliny i obaj odprowadzili ją z półtorarocznym Jackiem, mimo jej sprzeciwów, do kolejki do Zalesia. W ten sposób najprawdopodobniej ocalił żonę i syna. Najważniejszym zadaniem działającego na Okęciu 7. Pułku Piechoty AK „Garłuch” było natychmiast po wybuchu Powstania zdobycie lotniska. Dowództwo Armii Krajowej liczyło bowiem, iż uda się utworzyć tzw. „most powietrzny” łączący Warszawę z bazami aliantów we Włoszech. Początkowo nieznane były losy por. „Grota”, o którym wiadomo było jedynie, że w godz. „W” był wśród atakujących lotnisko powstańców. Uznano go za „zaginionego”. Już po upadku Powstania rodzina dowiedziała się, że Antoni Rościszewski zdołał wycofać się z grupką powstańców spod niemieckiego ognia na Okęciu, przedostał się do Włoch pod Warszawą i tam 12 sierpnia, w niewyjaśnionych okolicznościach został aresztowany. Od tego momentu ślad po nim zaginął. Żona i rodzina szukali go po całej Europie. Dopiero po latach udało się ustalić jego krótką drogę ku śmierci: Oświęcim, a po tym obóz koncentracyjny w Natzwiler k/de Vaihingen. Zmarł tam 4 stycznia 1945 roku. W czasie okupacji i Powstania zginęło łącznie około 525 żołnierzy „Garłucha”. Ekshumowani zostali pochowani we wspólnej kwaterze na Wojskowych Powązkach. Tam też znajduje się symboliczna mogiła Porucznika Antoniego Michała Rościszewskiego – „Grota”.