Ber Mark Bernard

Ber Mark Bernard – polski historyk, publicysta i działacz komunistyczny żydowskiego pochodzenia, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie w latach 1949-1966. Urodził się 8 czerwca 1908 r. w Łomży.  W latach 1927–1931 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Czynnie udzielał się w środowiskach komunistycznych. Od 1928 był członkiem Komunistycznej Partii Polski. W latach 1934–1938 był członkiem centralnej redakcji wydawnictw żydowskich przy KC KPP, a w latach 1934–1935 redaktorem legalnego komunistycznego dziennika Der Frajnd. W latach 1936–1938 był również członkiem zarządu Związku Zawodowego Literatów Żydowskich w Warszawie. Podczas II wojny światowej przebywał w Mińsku, pracując m.in. W Białoruskiej Akademii Nauk. Potem wyjechał do Moskwy i Kujbyszewa, gdzie działał w Żydowskim Komitecie Antyfaszystowskim. Był współtwórcą Związku Patriotów Polskich, a od 1944 r. był członkiem Zarządu Głównego tej organizacji i wiceprzewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Żydów Polskich przy ZPP. Uczestniczył w pertraktacjach dotyczących repatriacji. Do Polski wraca w 1946 r. I podjął pracę w Centralnym Komitecie Żydów Polskich. W 1949 objął funkcję dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, którą piastował do momentu śmierci w 1966. Po wojnie był również przewodniczącym Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich oraz redaktorem naczelnym Dos Naje Lebn. Od 1954 był profesorem nadzwyczajnym. W 1937 ożenił się z Esterą Goldhas – nauczycielką i działaczką KPP, która po wojnie została pracownikiem naukowym ŻIH. W 1968 wyjechała do Izraela, zmarła tam w 1994. Bernard Ber Mark w swojej pracy naukowej jako jeden z pierwszych historyków, wzmiankował o uczestnictwie Żydowskiego Instytutu Historycznego w powstaniu w getcie warszawskim. Jego książki poruszały głównie problematykę wojenną i losy Żydów w czasie Holocaustu. Na treści jego dzieł zaważyły jego poglądy polityczne oraz narzucona przez władze komunistyczne „oficjalna” wersja historii. W latach 1950-1985 wydał co najmniej dziesięć pozycji zwartych w języku polskim i jidisz. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1954). Zmarł 4 lipca 1966 r. w Warszawie. Pochowany w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ul. Okopowej.