Dziekoński Tomasz Sylwester

  1. Strona główna
  2. /
  3. My z Łomży [A...
  4. /
  5. Dziekoński Tomasz Sylwester

Dziekoński Tomasz Sylwester (1790 – 1875)  – literat i pedagog, autor podręczników szkolnych, tłumacz. Pseud. Przekora Mnożysław. Urodził się 29 grudnia 1790 w Łomży jako syn Mateusza i Marianny z Żukowskich. Pierwsze nauki pobierał w tamtejszej szkole pijarskiej, po czym przez 2 lata był nauczycielem prywatnym. W roku 1807 wstąpił do seminarium pijarów w Warszawie (opuścił je w roku 1811), gdzie jednocześnie studiował a także nauczał. Był nauczycielem literatury i języka polskiego, a także języków obcych: łacińskiego, francuskiego i niemieckiego. Uczył też historii i geografii. Pracował w szkołach pijarskich i departamentalnych: rydzyńskiej (1809-1811), toruńskiej (1812-1816), kaliskiej (1816-1823) oraz w liceum warszawskim (od roku 1823), gdzie uczył głównie literatury i języka polskiego. W Kaliszu pisano o nim: (…) mąż pełen gruntownych wiadomości z pedagogiki (…). W latach 1823-1828 był członkiem redakcji rządowego Monitora Warszawskiego. Równocześnie w latach 1825-1833 wykładał pedagogikę w warszawskim Instytucie Guwernantek. Przez 5 lat (1828-1833) sprawował funkcję rektora szkoły praktyczno-pedagogicznej w Warszawie, gdzie studenci Uniwersytetu Warszawskiego przygotowywali się do wykonywania zawodu nauczyciela. Ojciec Józefa Bogdana – pisarza i literata z grupy cyganerii warszawskiej. Tomasz Dziekoński napisał, przetłumaczył i opracował między innymi: O pierwiastkowym wychowaniu i przysposobieniu do szkół dzieci i o korzyściach publicznej edukacji, „Na popis publ. uczniów szkoły woj. kaliskiej…”, Kalisz 1819; Początki jeografii według obecnego stanu ziemi ułożone, Warszawa 1824; Rozprawa obejmująca ogólny rys historii retoryki w Polsce, „Na popis publ. uczniów Warsz. Liceum…”, Warszawa 1825; O wychowaniu dzieci ze szczególniejszem do płci żeńskiej zastosowaniem, Warszawa 1828; Rzut oka na postęp wyobrażeń moralnych od najdawniejszych czasów, „Na popis publ. uczniów Warsz. Liceum…”, Warszawa 1828; Trzy listy o obowiązkach guwernantek, wyd. zobacz: Ważniejsze przekłady; Nauka moralna o powinnościach względem bliźniego, ułożona dla użytku klas wyższych szkół wojewódzkich, cz. 1-3, Warszawa 1831; wyd. następne: Warszawa 1838; Powody, jakie skłoniły do uzupełnienia przepisów karności szkolnej z dodaniem instrukcji dla tejże zwierzchności, tudzież przepisów dla uczniów, Warszawa 1835 (tekst polski i francuski: 2 edycje); także z tekstem polskim i rosyjskim (3 edycje): brak miejsca i roku wydania; (J. Kucharzewski kwestionuje autorstwo Dziekońskiego); Życie Napoleona podług najlepszych źródeł, T. 1-2, Warszawa 1841; Życie marszałków francuskich z czasów Napoleona: z rycinami rytemi przez najpierwszych artystów francuskich podług oryginalnych obrazów z Galerii Wersalskiej, Warszawa 1841; Wypisy polskie do użytku uczniów klasy pierwszej, Warszawa 1841; wyd. następne: Warszawa 1845; Wypisy polskie do użytku uczniów klasy drugiej, Warszawa 1842; wyd. następne: Warszawa 1845; Obraz świata pod względem geografii, statystyki i historii wszystkich krajów, skreślony podług najlepszych źródeł, T. 1-2, Warszawa 1843; wyd. 2 oprac. P. E. Leśniewski, Warszawa 1851-1852; Powieści starego nauczyciela dla swoich młodych przyjaciół… przez T. Dziekońskiego, Warszawa 1843; wyd. następne: Warszawa 1850; Warszawa 1880; Warszawa 1884. Zmarł 22 maja 1875 r. W Warszawie. (Na podstawie „Wikipedii”).