Kamiński Abraham Izaak

Kamiński Abraham Izaak (1867-1918) –  polsko-żydowski aktor, reżyser, scenarzysta, tłumacz, autor sztuk, kierownik trup i antreprener. Urodził się w 1867 r. W Woli, będącej obecnie dzielnicą Warszawy, w biednej ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej. Naukę pobierał w chederze, a świeckie wykształcenie, w tym znajomość kilku języków zdobył na drodze samokształcenia. Około 1887 skompletował z amatorów pierwszą własną trupę jidysz, występującą zarówno na proowincji jak i w warszawskich teatrach. W 1893 założył Teatr Niemiecki Opery Dramatów i Komedii, który występował na terenie Imperium Rosyjskiego. W nim jako aktorka występowała jego przyszła żona – Ester Rachel Halpern. W 1905 powrócił z objazdu i osiadł w Warszawie. Wspólnie z żoną Ester ojciec Reginy, Idy i Józefa Kamińskich. W 1908 został współzałożycielem Literarisze Trupe (z jid. Trupy Literackiej) – pierwszego czysto dramatycznego zespołu stawiającego sobie za cel wystawianie wartościowego repertuaru literackiego. W latach 1908–1909 wyruszył wraz z trupą na występy do Rosji, a następnie do Stanów Zjednoczonych. W 1909 sprowadził do siebie swoją żonę, która za pieniądze tam zarobione umożliwiła Kamińskiemu w 1913 adaptację gmachu rotundy na Dynasach na teatr na 1500 miejsc – pierwszy w Warszawie stały teatr żydowski. Abraham Izaak Kamiński był autorem kilku sztuk, m.in. Jidisze aktiorn ojf der rajze (z jid. Żydowscy aktorzy w podróży) oraz Rabbi Akiba mit zajne 24 tojznt talmidim (z jid. Rabbi Akiba i jego 24000 uczniów), a także tłumaczem na jidysz: Na dnie Maksyma Gorkiego, Zbójców Friedricha Schillera oraz Skąpca i Chorego z urojenia Moliera. Od drugiej dekady XX wieku Kamiński związany był także z kinematografią. Wyreżyserował i napisał scenariusz do kilku polskich filmów w języku jidysz. W latach 1911-1916 wyreżyserował 11 filmów, m.in. „Wyklęta córka”, „Córka kantora”, „Macocha”, „Ubój”. Napisał siedem scanriuszy filmowych. W 1912 r. Zaagrał rolę w  filmie „Mirele Efros”. Zmarł w 1918 na scenie teatru w  Łomży. Został pochowany na którymś z  łomżyńskich kirkutów. Po jego śmierci teatr, który założył został nazwany jego imieniem.