Gocłowski Tadeusz

Gocłowski Tadeusz, ks., arcybiskup. Urodził się 16 września 1931 r. w Piskach w diecezji łomżyńskiej. Polski duchowny rzymsko-katolicki, lazarysta, dr prawa kanonicznego, rektor Gdańskiego Seminarium Duchownego w latach 1971-73 i 1982-83, biskup pomocniczy gdański w latach 1984-2008, od 1992 r. – arcybiskup metropolita gdański, od 2008 r. arcybiskup senior diecezji gdańskiej. Kawaler Orderu Orła Białego. W latach 1946–1951 uczył się w Niższym Seminarium Duchownym Księży Misjonarzy św. Wincentego ? Paulo w Krakowie. Egzamin dojrzałości złożył eksternistycznie w III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. W październiku 1949 został przyjęty do Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Śluby wieczyste złożył 15 grudnia 1951. W latach 1951–1956 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 24 czerwca 1956 w kościele Nawrócenia św. Pawła Apostoła w Krakowie biskup pomocniczy krakowski Stanisław Rospond. Studia kontynuował w latach 1956–1959 na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które ukończył ze stopniem licencjata. W latach 1969–1970 studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza z Akwinu w Rzymie, gdzie w 1970 na podstawie dysertacji Potrydenckie seminaria diecezjalne powierzone kierownictwu Zgromadzenia Misji – w szczególności w Polsce uzyskał doktorat. W latach 1959–1960 prowadził wykłady w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie, a w latach 1960–1968 w Biskupim Seminarium Duchownym w Gdańsku. W latach 1971–1973 i 1982–1983 sprawował urząd rektora gdańskiego seminarium. W latach 1973–1982 był wizytatorem (przełożonym) polskiej prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie. Należał do komisji liturgicznej i komisji przygotowawczej II synodu diecezji gdańskiej, który odbył się w 1972. W latach 1982–1983 zajmował stanowisko obrońcy węzła małżeńskiego w gdańskim sądzie biskupim. W 1970 został konsultorem Trybunału Prymasowskiego w Warszawie, a w 1976 członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Polonii Zagranicznej. Od 1981 do 1983 był redaktorem półrocznika kościelno-historycznego „Nasza Przeszłość”. 22 marca 1983 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji gdańskiej ze stolicą tytularną Beneventum. Święcenia biskupie otrzymał 17 kwietnia 1983 w bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku. Udzielił mu ich kardynał Józef Glemp, prymas Polski. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Credite Evangelio” (Zawierzcie Ewangelii). W latach 1983–1984 sprawował urząd wikariusza generalnego diecezji. W 1983 został ustanowiony prepozytem gdańskiej kapituły katedralnej. W 1984 administrował diecezją po śmierci biskupa Lecha Kaczmarka. 31 grudnia 1984 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji gdańskiej. Ingres do katedry Trójcy Przenajświętszej w Gdańsku – Oliwie odbył 2 lutego 1985. 25 marca 1992 w związku z utworzeniem metropolii gdańskiej został wyniesiony do godności arcybiskupa metropolity. Paliusz metropolitalny otrzymał w Bazylice św. Piotra w Rzymie 29 czerwca 1992. W latach 80. należał do katolickich hierarchów najaktywniej wspierających ruch „Solidarności”. Uczestniczył w organizowanych w mieszkaniu księdza Stanisława Bogdanowicza spotkaniach z Lechem Wałęsą oraz jego współpracownikami i doradcami. Między 1988 a 1989 brał udział w rozmowach w Magdalence, w wyniku których przygotowano obrady Okrągłego Stołu. Również w okresie III RP angażował się w działalność polityczną. Przed wyborami parlamentarnymi w 1993 r. zorganizował spotkanie liderów kilku ugrupowań prawicowych, na którym powołano Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna”. Po wyborach w 1997 r. zaprosił do swojej siedziby parlamentarzystów AWS, których przekonywał do zawarcia koalicji z Unią Wolności. W tym samym roku zawiesił w pełnieniu obowiązków proboszcza prałata Henryka Jankowskiego, gdy ten wygłosił kazanie, w którym protestował przeciw „nadmiernemu udziałowi Żydów we władzach”. 30 października 2005 zorganizował ostatnie powyborcze negocjacje koalicyjne między liderami PO i PiS, które jednak zakończyły się niepowodzeniem. Był inicjatorem cyklu debat Gdański Aeropag. Dwukrotnie: w 1987 i 1999 gościł w Gdańsku papieża Jana Pawła II podczas jego podróży apostolskich do Polski. 17 kwietnia 2008 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z urzędu arcybiskupa metropolity gdańskiego. W ramach prac Konferencji Episkopatu Polski wszedł w skład Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej), pełnił funkcje przewodniczącego Komisji ds. Duszpasterstwa Ludzi Pracy i Komisji ds. Duszpasterstwa Ludzi Morza, zasiadał w Komisji ds. Seminariów Duchownych, Komisji ds. Zakonnych, Komisji Prawnej i Komisji Iustitia et Pax, a także był referentem ds. Biskupów Emerytów. W latach 1996–2004 współprzewodniczył Komisji Wspólnej Rządu i Konferencji Episkopatu. Pełnił również funkcję przewodniczącego Komitetu ds. Wizyty Apostolskiej Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce w 1999. Należał do Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych oraz Kongregacji ds. Biskupów. Wielokrotnie odwiedzał Łomżę i mieszkającą tu rodzinę. 21 czerwca 2009 r., z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej odprawił Mszę św. polową w rycie łacińskim m.in. dla uczestników Zjazdu Wychowanków i Nauczycieli Szkół Ziemi Łomżyńskiej na Wzgórzu św. Wawrzyńca w starej Łomży. Zmarł 3 maja 2016 w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku, gdzie przebywał po przejściu rozległego udaru mózgu. 6 maja 2016 został pochowany w krypcie biskupów gdańskich w archikatedrze oliwskiej. Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 9 listopada 2011 został odznaczony Orderem Orła Białego. W 2006 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, nadano mu tytuł Honorowego Obywatela Gdyni (2002), Redy (2007), Sopotu (2008), Gdańska (2016) i Wejherowa. Jego imieniem nazwano tunel pod Martwą Wisłą w Gdańsku, pierwszy tunel drogowy w Polsce przebiegający pod wodą.