Żochowski Stanisław pseud. Brodzic

Żochowski Stanisław pseud. Brodzic (1908 – 2003). Urodził się w Łomży. Oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, major Narodowych Sił Zbrojnych i pułkownik Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, pisarz emigracyjny. Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Brodzic. Pradziad Stanisława, Józef Żochowski był żonaty z Marią Kisielnicką z Kisielnicy. Ojciec Zygmunt był kapitanem wojsk rosyjskich w 14 Ołonieckim Pułku Piechoty, żonaty z Wandą Salomeą Władysławą ze Szczęsnowiczów ze Żmudzi. Ukończył gimnazjum w Łomży. W latach 1927–1930 studiował w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Został dowódcą plutonu, potem kompanii w pp Leg. w Lublinie. W latach 1931–1935 studiował prawo w KUL.
W 1935 r. jego żoną została Maria Truszkowska z majątku Godów w pow. puławskim. W latach 1936–1938 studiował w Wyższej Szkole Wojskowej w Warszawie. W 1938 r. był I Oficerem Sztabu 29 Dywizji Piechoty, zaś w 1939 r. – kwatermistrzem tej dywizji. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, m.in. w walkach w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego. Dywizja została rozbita w składzie armii gen. Stefana Dąb-Biernackiego. W 1939 i 1940 roku podejmował nieudane próby przejścia granicy do Francji. W 1941 r. dowódca byłej 29 DP, Ignacy Oziewicz wezwał go do Warszawy. Został szefem O. III w Narodowej Organizacji Wojskowej. Po rozłamie w NOW, w 1942 r. przeszedł do tworzonej przez płk. Ignacego Oziewicza organizacji Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) i został szefem sztabu dowództwa NSZ. Jeździł na inspekcje do terenowych ogniw NSZ. Obaj dążyli do połączenia NSZ z ZWZ-AK, z zachowaniem odrębności NSZ. W 1943 r. aresztowano gen. Grota-Roweckiego i płk. Ignacego Oziewicza. Nowym dowódcą NSZ został płk. dypl. inż. T. Kurcyusz. W obliczu tarć między dowództwami AK i NSZ na tle warunków połączenia, płk. Kurcyusz wysłał kpt. Żochowskiego do Naczelnego Wodza PSZ w Londynie dla omówienia warunków połączenia obydwu formacji. W 1944 po trzymiesięcznej podróży przez Bałkany, dotarł do Londynu, gdzie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wykonaniu zadania otrzymał przydział do Sztabu Naczelnego Wodza w Oddziale Operacyjnym. Wkrótce przeniesiono go do II Korpusu we Włoszech. Tam krótko dowodził 17 Batalionem Strzelców Lwowskich, następnie był znów w sztabie Korpusu, z dodatkowymi zadaniami oficera łącznikowego gen. Andersa do Brygady Świętokrzyskiej NSZ, stacjonującej w Niemczech. Wykorzystując konspiracyjne kontakty na kraj, sprowadził żonę i córkę do Włoch. W 1946 roku nastąpiła demobilizacja Korpusu. Major Stanisław Żochowski wraz z rodziną osiadł w południowej Anglii, na dzierżawie małej farmy kwiatowo-owocowej. W 1950 wyjechał do Australii, osiedlając się w Brisbane. W 1991 r. umarła jego córka Hania. Autor wielu książek o tematyce politycznej, polskiej armii, Narodowych Siłach Zbrojnych, Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie oraz o losach rodziny. Zmarł w 2003 r. w Brisbane.