Historia jest jedną z najważniejszych nauk, ale wyjątkowo istotna wydaje się w roku tak szczególnym, jak 2018 – czyli dokładnie 600 lat od nadania Łomży praw miejskich. Nie istnieje chyba lepsza okazja do przybliżenia łomżyniakom tej jakże długiej historii ich miasta. I jakie źródło historycznej wiedzy może być lepsze niż monografia wydana oryginalnie w 1861 roku?
„Dawna i teraźniejsza Łomża” autorstwa Leona Rzeczniowskiego to nie tylko ponad 150-letnia praca naukowa, ale również pierwsza tego typu publikacja dotycząca Łomży. Co ciekawe profesor Rzeczniowski nie był łomżyniakiem ani nie pochodził z łomżyńskiej rodziny, ale przeprowadził się tu dopiero w 1858 roku, aby rozpocząć pracę w łomżyńskiej szkole powiatowej kierowanej przez doskonale znanego mieszkańcom naukowca – Jakuba Wagę. Wykładał on historię i geografię i to właśnie swoim uczniom zadedykował monografię, a w przedmowie wyraził również nadzieję, że publikacja „obudzi zamiłowanie w młodzieży do prac historycznych, do poznania przeszłości, z której wyrasta przyszłość”.
Prezentowane przez Muzeum Północno-Mazowieckie wydawnictwo jest reprintem monografii wydanej „nakładem autora”, jednak dla ułatwienia odbioru przez współczesnego czytelnika dołączone zostało do niego kilka tekstów. Są to, oczywiście, nota od wydawcy, autorstwa dr Jerzego Jastrzębskiego, dyrektora Muzeum Północno-Mazowieckiego; wstęp opracowany przez prof. Adama C. Dobrońskiego z Uniwersytetu w Białymstoku oraz nota biograficzna samego Leona Rzeczniowskiego, sporządzona przez Martę Gosk z działu historycznego Muzeum Północno-Mazowieckiego. Z kolei dla uatrakcyjnienia monografii zamieszczone zostały w niej również ryciny publikowane w „Tygodniku Ilustrowanym” w latach 1862-1870.
Wszystko to składa się na wspaniałe kompendium wiedzy o historii Łomży, idealne dla ludzi, którzy chcą dopiero rozpocząć swoją przygodę z poznawaniem przeszłości, jak również dla tych, którzy docenią je jeszcze bardziej za nieoceniony urok pracy naukowej z XIX wieku.
Monografię „Dawna i teraźniejsza Łomża” Leona Rzeczniowskiego można nabyć w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży (ul. Dworna 22c) w cenie 25 zł.
