Pasternak Leon

Pasternak Leon (1910-1969) –  poeta, satyryk, działacz polityczny żydowskiego pochodzenia, autor m.in. książki „Komuna miasta Łomży”. Urodził się 12 sierpnia 1910 r. we Lwowie.  W II RP był kilkakrotnie aresztowany i więziony za działalność komunistyczną. Współzałożyciel pisma „Lewar”. Od 1939 roku w ZSRR. Pracownik redakcji „Czerwonego Sztandaru”. 19 listopada 1939 roku podpisał oświadczenie pisarzy polskich „witające przyłączenie Zachodniej Ukrainy do Ukrainy Radzieckiej”. 17 września 1940 roku wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy. Od 1943 r. oficer I Dywizji Wojska Polskiego. Członek PKWN. (1944). Autor wierszy i pieśni propagandowych (m.in. „Oka”). Ciekawostka: mąż aktorki, Ryszardy Hanin. „Komuna miasta Łomży” jest powieścią autobiograficzną. Pasternak odbywał w Łomży karę więzienia za swoje komunistyczne sympatie. Akcja powieści dzieje się w 1935 roku. Do więzienia w Łomży przybywa transport więźniów politycznych – komunistów. W więzieniu działa komuna, czyli organizacja komunistów, która za kratami kontynuuje walkę z faszystowską dyktaturą.  Administracja więzienia zwalcza ją głodem, biciem, karcerem, odmową prawa przesyłek, widzeń, korespondencji. Komuniści podejmują zorganizowany, solidarny opór. O ich walce dowiaduje się cały kraj. Towarzysze z wolności organizują masówki w proteście przeciwko maltretowaniu więźniów. Straż więzienna używa broni palnej do likwidacji masówki. Jest dwóch zabitych. Po ich pogrzebie policja aresztuje uczestników manifestacji. Odpowiedzią są strajki we wszystkich zakładach miasta. Administracja więzienia zostaje zmuszona do respektowania praw więźniów. Pasternak zmarł 14 października 1969 r. w Warszawie; pochowany na Powązkach.