Chociszewski Jan

Chociszewski Jan h. Topór, ks., proboszcz łomżyński – (ok. 1570-1617), syn Sebastiana – wójta wsi biskupiej Psary koło Pułtuska i Elżbiety, córki Jana Milewskiego wójta w Pułtusku. Jan skończył kolegium jezuickie w Pułtusku, w 1588 r. zapisał się na Uniwersytet Krakowski, od 1590 r. zamieszkał w Bursie Filozofów, korzystając z miejsc dla studentów z Mazowsza. W tym samym roku uzyskał bakalaureat i rozpoczął pewnie studia prawnicze, które zakończył w Padwie, uzyskując tam doktorat obojga praw przed 1598 r., kiedy to powrócił do kraju, posiadając kanonię fundi Winiary w katedrze poznańskiej. Latem 1598 r., z prezenty patronów altarii Wilckich i Boglewskich w kolegiacie pułtuskiej, uposażonej w XV wieku przez wojewodę mazowieckiego Mikołaja Węża z Bogatego w całą wioskę Strzeże, w parafii Dzierżenin, jako doktor obojga praw i kleryk mniejszych święceń został na nią instytuowany 16 X 1598 r. przez biskupa Wojciecha Baranowskiego. Z kanonii poznańskiej zrezygnował Jan 4 VII 1598 r. prawdopodobnie w związku z objęciem prebendy archidiakona w kolegiacie kruszwickiej. S. Roguski, za zgodą króla Zygmunta III, przyjął Jana na swego koadiutora z prawem następstwa, toteż po jego śmierci biskup W. Baranowski zatwierdził Jana na prepozyturze łomżyńskiej 3 VI 1602 r. W następnym roku we wrześniu uczestniczył prepozyt w synodzie diecezjalnym w Płocku; synod wyznaczył go jednym z egzaminatorów proboszczów. W 1608 r. odbył w Łomży kongregację dekanalną dla swego dekanatu. W październiku następnego roku nie było go w parafii podczas wizytacji odbywanej przez delegatów biskupa Marcina Szyszkowskiego. W tymże roku podczas Wielkiego Postu prepozyt zaprosił kilku jezuitów z kolegium pułtuskiego, którzy rozpoczęli pracę duszpasterską, głoszenie kazań, słuchanie spowiedzi, zamieszkali oni początkowo w domu prepozyta szpitala Św. Ducha, gdzie przez dłuższy czas przebywali, zanim nie zbudowali własnego domu i kolegium, w którym rozpoczęli nauczanie młodzieży. J. Chociszewski przyczynił się znacznie do powstania tego kolegium i w testamencie przeznaczył dla niego swą bibliotekę, której część przechowała się dotąd w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Prepozyt Jan posiadał także kanonię w kolegiacie warszawskiej, przynajmniej od 1605 r.; w Warszawie też przeważnie rezydował, przyjeżdżając do Łomży na ważniejsze uroczystości. Po pożarze kolegiaty warszawskiej przyczynił się znacznym nakładem do jej naprawy. W testamencie przeznaczył 320 florenów na swój aniwersarz; w kościele kolegiackim, gdzie został pochowany, do ostatniej wojny znajdowało się w archikatedrze warszawskiej jego epitafium.